| HATIRLAMAK VE ANLATMAK İÇİN ŞEHRE BAK |
|
Türkiye’nin farklı şehirlerinde yaşayan ve yaşadıkları dünyayı video, fotoğraf ve diğer görsel araçlarla anlatmak isteyen genç hikâye anlatıcılarının kolektif bir üretim sürecini paylaşmalarına imkân sağlamak üzere 2013 yılında yola çıkan BAK, 2017 yılında gençlerin üretimlerini paylaşabildiği, hem birbirleri hem de fotoğrafçılar, sinemacılar, güncel sanatçılar ve akademisyenler ile temasa geçebilecekleri bir çevrimiçi paylaşım platformuna dönüştü.
2018-2019 döneminde ana temalarını göç, aidiyet, çeşitlilik, ekoloji ve dönüşüm kavramlarının belirlediği çağrılarla ilerleyen BAK, bir yandan da yüz yüze buluşmaların tartışma, öğrenme, keşfetme ve üretmede vazgeçilmez olduğu inancıyla yoluna devam ediyor. 2017'de başlayan BAK Dersleri bu yüz yüze buluşmaların en kapsamlı parçasını oluşturuyor. Kasım-Aralık 2018'de İzmir ve Diyarbakır’da düzenlenen BAK Dersleri’ni Mart 2019’da Kolektif Üretim Atölyesi ve Mayıs 2019'da BAK Gösterimleri takip edecek.
Anadolu Kültür tarafından yürütülen BAK, 2018-2019 döneminde Prince Claus Fonu ve Heinrich Böll Vakfı tarafından destekleniyor.
2018'de Diyarbakır ve İzmir’de düzenlenen BAK Dersleri üç günlük bir eğitim programı. Toplumsal meseleleri farklı sanat alanlarıyla tartışmaya açarak birbiriyle ilişkili ele alan ve görsel hikâye anlatıcılığına odaklanan program, 23-24-25 Kasım 2018 tarihlerinde İzmir’de Fransız Kültür Merkezi ve Artlens'de, 7-8-9 Aralık 2018 tarihlerinde ise Diyarbakır’da, Mimarlar Odası, Asa Bistro ve Loading'de gerçekleştirildi. Programda görsel hikâye anlatıcılığı farklı mecralar ve örnekler üzerinden tartışılırken, fotoğraf ve videoda çeşitli yaklaşımlar belirli temalar üzerinden ele alındı.
Görsel Hikâye Anlatıcılığı modülünün eğitmenliğini sanatçı ve akademisyen Sevgi Ortaç ve Metehan Özcan yürüttü. Görsel sanatlar ile gerçeğin yeniden üretimi ve bu süreçte ortaya çıkan temsil sorunsalı, hikâye anlatıcılığının tarihçesi, anlatıyı kuranın neyi dahil ettiği neyi dışarda bıraktığı, bunların iktidarla ilişkisi, hafıza politikaları, şehirlerin yeni bir deneyim alanı olarak ortaya çıkışı, mekânın üretimi ve dönüşümü gibi konu ve temalar, çeşitli sanat disiplinlerinden yerli ve uluslararası görsel örneklerle paylaşıldı ve katılımcılarla interaktif olarak tartışıldı.
Geniş Açı Proje Ofisi’nden (GAPO) Refik Akyüz ve Serdar Darendeliler tarafından hazırlanan Fotoğraf modülünde ise geniş bir örnek seçkisi ile fotoğrafın bir araç, mecra ve anlatı olarak kullanımlarının tarihsel süreci aktarıldı. Fotoğraf sanatının ortaya çıkışından günümüze kadar gelen süreçte şehri ele alan en eski örneklerden güncel fotoğrafçıların mekânı, kimlikleri, gündelik yaşamı, hafızayı farklı yönleriyle temsil eden serilerine uzanan geniş bir yelpazede farklı bakış açıları sunuldu.
Sinema yazarı ve eğitmen Senem Aytaç ile yine sinema yazarı, akademisyen ve yönetmen Zeynep Dadak tarafından hazırlanan Video modülünde ise bir anlatım biçimi olarak belgesel sinemanın şehirlerin toplumsal ve kültürel değişimlerini nasıl aktardığı tarihsel bir perspektif içinde ele alındı. Sinema tarihinde şehrin özne olduğu ilk örneklerden başlayarak, belgesel sinema tarihinin dünyadan ve Türkiye’den şehri ele alan, farklı üsluplara sahip örneklerinden bölümler izlendi. Şehir senfonileri, seyahat filmleri, diğer belgesel türleri, şehrin bir mücadele alanı olarak konumlandırıldığı durumlar üzerine örneklerin gösterildiği ve tartışıldığı modülde yönetmenin konumu, belgesellerin içerik ve anlatım arasında kurduğu ilişki, gerçekliğin temsili çeşitli açılardan tartışmaya açıldı.
Ayrıca İzmir’de güncel sanatçı ve akademisyen Borga Kantürk ile Fransız Kültür'de, Diyarbakır’da sanatçı Sevim Sancaktar ve Osman Bozkurt ile güncel sanat mekânı Loading’de iki ayrı söyleşi gerçekleştirildi ve sanat pratikleri üzerinde sohbet edildi. Katılımcılar, BAK ekibi ve eğitmenleriyle birlikte İzmir’de 6x6x6 oluşumunun organize ettiği etkinliklere, Diyarbakır’da ise Kültür için Alan yılsonu etkinlikleri kapsamında düzenlenen belgesel gösterimi, sergi, performans ve konsere katıldılar. Program, geniş bir değerlendirme ile sona erdi.
BAK Dersleri, 2017 yılında yine İzmir ve Diyarbakır'ın yanı sıra Bursa ve Antep'te toplamda 6 eğitim gerçekleştirmişti. Fotoğraf, video ve görsel hikâye anlatıcılığının yanı sıra kent sosyolojisi, medya ve güncel sanat alanlarında gerçekleşen 2017 BAK Dersleri'nin eğitmenleri görsel hikâye anlatıcılığı alanında Sevgi Ortaç, sosyal iblimler alanında Bengi Akbulut ve Seda Yüksel, fotoğraf alanında Ali Taptık ve Serkan Taycan, sinema alanında Gülengül Altıntaş ve Doğa Kılcıoğlu, medya alanında, Altuğ Akın ve Çiğdem Öztürk, güncel sanat alanında ise Ezgi Bakçay ve Erden Kosova oldu. BAK Dersleri'ne, 2017 ve 2018 yıllarında farklı şehirlerden görsel hikâye anlatıcılığı ile ilgilenen 300'e yakın genç katıldı.
