BAK Kolektif Üretim Atölyesi: Dönüşen Şehrin Haritası, Diyarbakır ve İzmir’den genç kent araştırmacılarının katılımıyla Diyarbakır’da 1-6 Mart 2019 tarihlerinde gerçekleşti. Şehir ve dönüşüm temalı bir araştırma ve üretim programı olan atölyenin yürütücülüğünü sanatçı/araştırmacı Serkan Taycan yaptı. Sosyal bilimler, haritalama ve sanat ilişkisi temelinde Serkan Taycan, Murat Tülek ve Fırat Genç’in eğitmen olarak yer aldığı, fotoğrafçı Tolga Güleç’in metin ve görsel hazırlık sürecini BAK ekibiyle birlikte koordine ettiği atölye ve atölye sonrasındaki süreçte katılımcılar kolektif bir Diyarbakır yürüyüş haritası ürettiler. Dönüşen Şehir Diyarbakır: Hevsel Bahçeleri’nden Dünya Kavşağı’na İki Günlük Yürüyüş Rotası başlıklı harita, haritaya eşlik eden çevrimiçi kitapçık ve rotalarda karşılaşılan dönüşümün izlerini içeren çevrimiçi sergi bu çalışma sürecini ve sonuçlarını içeriyor.
Diyarbakır’ın sosyal, kültürel ve mekânsal hayatını etkileyen yakın dönemdeki siyasal gelişmeler, şehrin Türkiye genelinde devam eden kentsel dönüşüm süreçlerini belirlemenin yanı sıra, belediyelere kayyum atandığı dönemde kültürel dokuyu da önemli ölçüde değişime uğrattı. BAK Kolektif Üretim Atölyesi, dönüşümün yeniden şekillendirdiği şehri, mekân, hafıza, haritalama ve sanat ilişkisi temelinde seminerler, yürüyüşler ve tartışmalar etrafında ele alma amacıyla yola çıktı. Altı günlük atölye süresi boyunca mimarlık, arkeoloji, sanat tarihi, haritacılık, sosyoloji gibi çeşitli arka planlara sahip on katılımcı Diyarbakır Sanat Merkezi’nde farklı uzman, eğitmen ve konuklarla buluşarak şehre ve şehirdeki noktalara sosyal bilimler, mimari, haritacılık ve görsel sanatların çeşitli kavram ve araçlarıyla bakarak kolektif bir haritalandırma çalışması için tartışmalar yürüttüler. Teorik aktarımlara ve tartışmalara paralel olarak, katılımcılar ve eğitmenler hedeflenen rota çalışması için şehrin toplumsal, kültürel ve ekonomik anlamda farklılıklar gösteren çeşitli noktalarına pilot yürüyüşler gerçekleştirdi. Ardından katılımcılar mekânın dönüşümüne dair araştırmak ve yürümek istedikleri bölgeleri belirlediler ve kolektif çalışma sürecine başladılar. Grupların belirledikleri bölgelerde şehirdeki dönüşümü, araştırma ve izlenimler etrafında kolektif bir yürüyüş rotasına dönüştürme süreci atölyenin ardından yaklaşık bir aylık süreçte devam etti. Gidilen bölgelerde bir yürüyüş rotası oluşturmak için noktalar ve rotayı yürümek isteyenlere kılavuz olması amacıyla belirli güzergâhlar saptandı ve çalışma sürecinde katılımcıların araştırmaları fotoğraf ve video notlarıyla zenginleşti.
Diyarbakır’ın dört bölgesinde, Sur, Ofis, Bağlar ve Diclekent’te dönüşümle ilgili gözlemlerden yola çıkarak hazırlanan Dönüşen Şehir Diyarbakır, her bir bölgenin ayrı ayrı yarım günde de yürünebileceği iki günlük bir yürüyüş rotası. Bu rota bizleri, 2019 yılında dönüşümün etkisi üzerinden şehre bakan on genç kent araştırmacısının izlenimleri eşliğinde yürümeye davet ediyor. Atölye süreci ve ortaya çıkan üretim, katılımcılar ve yürütücü ekip ile 24 Mayıs 2019 Cuma akşamı A4 Atölye Açık Sanat Alanı’nda 18:30’da sunuldu. Yürütücü Serkan Taycan ve eğitmenlerden Fırat Genç ile atölye katılımcılarının bir arada olduğu etkinliğe, “Hatırlayan Şehir: Taksim’den Sultanahmet’e Mekân ve Hafıza” kitabının yazarlarından Asena Günal da katıldı. A4 Atölye Açık Sanat Alanı’nın Fırat Genç katılımıyla düzenlediği “İhya, Hizmet, Islah: 2000’ler Diyarbakır’ında Mekân Politikası” başlıklı söyleşi ise 17.00’da yine A4 Atölye’de gerçekleşti. 25 Mayıs 2019 Cumartesi günü ise rotanın farklı bölümlerini yürümek isteyenlerle yürüyüşün ardından bir değerlendirme buluşması yapıldı.
"Dönüşen Şehir Diyarbakır: Hevsel Bahçeleri’nden Dünya Kavşağı'na İki Günlük Yürüyüş Rotası"nı yürümek isteyenler etkinlik gününden itibaren haritaya hem çevrimiçi mecradan hem de matbu olarak erişebiliyor. Rotayı belirleyen noktalar ve bu noktalar arasındaki yürüyüşe yön veren güzergâh anlatımlarını bir araya getiren çevrimiçi kitapçık ve sergiye aşağıdaki bağlantılardan erişebilirsiniz.
